Kan de donor het kind erkennen?
Apr 03, 2025Je vraagt je misschien af: kan een donor het kind eigenlijk erkennen? Het korte antwoord is ja, dat kan, maar alleen met jouw toestemming. Het is wel ongebruikelijk dat de donor het kind erkent. Want zodra een donor je kind erkent, verandert er juridisch heel veel. Hij is dan geen donor meer, maar wordt de officiële juridische vader van je kind. Dit brengt rechten én verplichtingen met zich mee waar je goed over na moet denken.
Laten we samen bekijken wat erkenning precies betekent en of dit de juiste keuze is voor jouw situatie.
Wat houdt erkennen eigenlijk in?
Volgens de wet kan een kind maximaal twee juridische ouders hebben. Natuurlijk kunnen er meer mensen betrokken zijn bij de opvoeding van je kind (zoals bij meerouderschap), maar juridisch gezien mogen er maar twee mensen als officiële ouder geregistreerd staan.
De moeder die bevalt is automatisch de juridische moeder. In sommige gevallen is er ook automatisch een tweede ouder. Bijvoorbeeld als de bevallende moeder getrouwd is met een man, dan wordt hij volgens de wet automatisch de tweede juridische ouder.
Maar in veel andere situaties is er niet automatisch een tweede ouder. Denk bijvoorbeeld aan twee vrienden, een man en een vrouw zonder een romantische relatie, die samen een gezin willen gaan vormen. Bij OneWish noemen we dat de 'vriendschapsbaby'. Maar denk bijvoorbeeld ook aan twee vrouwen die samen een kind krijgen, ookwel lesbisch ouderschap. De partner van de bevallende moeder wordt niet automatisch de tweede juridische meemoeder of duomoeder, ook niet als ze getrouwd zijn.
Erkenning is dan de oplossing. Door het kind te erkennen bij de burgerlijke stand (de gemeente) wordt iemand de tweede juridische ouder. Dit kan zelfs al vóór de geboorte geregeld worden.
Wat zijn de gevolgen als iemand je kind erkent?
Wanneer iemand je kind erkent, staat deze persoon officieel bij de overheid geregistreerd als ouder. Dit heeft concrete gevolgen:
Rechten:
- Erfrecht: Het kind erft van deze ouder
- Toeslagen: De ouder kan toeslagen aanvragen, zoals kinderopvangtoeslag
- Gezag: De ouder krijgt automatisch wettelijk gezag over het kind (tenzij de moeder hier niet mee instemt)
Plichten:
- Onderhoudsplicht: De ouder moet zorgen voor het kind
- Alimentatieplicht: De ouder is verplicht financieel bij te dragen aan de opvoeding (kinderalimentatie)
- Fiscale partners: De ouder kan door de belastingdienst worden aangemerkt als fiscale partner van de moeder, waardoor je gezamenlijk de jaarlijkse belastingaangiftes moet doen.
- Meebeslissen: De ouder deelt in de verantwoordelijkheid voor belangrijke beslissingen zoals als wonen (vrijheid om te verder weg te verhuizen), schoolkeuze, vakanties, medische beslissingen, naar het buitenland mogen reizen, en vele andere zaken.
Overige gevolgen:
- Geen ruimte meer voor een andere juridische ouder: Als de donor het kind erkent, kan nooit meer iemand anders de tweede juridische ouder worden, omdat een kind maximaal 2 juridische ouders kan hebben. Dus stel je bent nu alleenstaand en krijgt een partner waarmee je nog een kind krijg, en er dus een halfbroertje of halfzusje wordt geboren, dan kan die liefdespartner het eerste kind niet erkennen, omdat de donor al erkent heeft. Jouw kinderen hebben dan twee verschillende vaders die beide mogen beslissen.
- Levenslange verbintenis: Erkennen is een levenslange verbintenis tussen beide ouders en het kind, en geeft rechten en gevoelsmatige verplichtingen tot aan de dood.
- Gezamenlijk gezag: Als het kind na 1 januari 2023 is erkend, heeft de donor in de meeste gevallen automatisch het ouderlijk gezag, mits de moeder daarmee instemt.
Kan een donor je kind dus erkennen?
Ja, dat kan, maar alleen als jij als moeder daarmee instemt. Jouw toestemming is essentieel. Zonder jouw toestemming kan de donor het kind niet erkennen zolang je voldoet aan de volgende twee voorwaarden: je hebt een donorovereenkomst met de donor en de bevruchting ontstond via kunstmatige inseminatie en niet door geslachtsgemeenschap. Heb je geslachtsgemeenschap met een man dan is hij geen donor, maar de verwekker en kan daardoor het vaderschap (met alle rechten en plichten) opeisen. Met een donor ga je dus niet naar bed en heb je geen seks. Een donor doneert altijd zijn zaad in een potje en de wensmoeder (of haar partner) brengt het zaad in met een spuitje.
Erkennen is een grote stap met verstrekkende juridische gevolgen.
Mijn tip voor jou
Er is een wereld van verschil tussen een donor en een man die je kind erkent. Daarom is het belangrijk dat je heel helder voor ogen hebt wat jullie intentie is.
Een aantal stellingen:
- Ik wil als moeder in de lead zijn (de hoofdrol en hoofdbeslisser zijn) en dat de donor betrokken is, maar wel op een bepaalde afstand blijft;
- Ik wil dat de donor geen kinderalimentatie gaat betalen en niet mijn fiscale partner wordt;
- Ik wil dat de donor niet gelijkwaardig aan mijzelf mag meebeslissen over zaken als de zorg, opvoeding, schoolkeuze, medische zaken, vrijheid om te verhuizen naar een andere provincie en het afreizen naar het buitenland zonder toestemming van de donor.
Als je deze vragen met "ja" beantwoordt, dan is erkenning waarschijnlijk niet de juiste weg.
Mijn advies: laat je goed voorlichten voordat je beslissingen neemt.
Lees eerst laagdrempelig het Donor info werkboek, deze is te bestellen via de OneWish Kompas homepage. Ben je er daarna nog niet uit, dan kan een gespecialiseerd advocaat of notaris jullie helpen om de juiste keuze te maken voor jullie unieke situatie. Het gaat tenslotte om de toekomst van je kind én om duidelijkheid voor iedereen die betrokken is. Je verdient helderheid en zekerheid bij deze belangrijke beslissing.
Wil je een donorovereenkomst laten opstellen bij OneWish Kompas, dan kan dat alleen als de donor het kind niet gaat erkennen. Via OneWish kun je namelijk geen co-ouderovereenkomst laten opstellen. We kunnen wel verwerken dat de donor omgangsrecht krijgt en betrokken kan zijn op regelmatige basis, zoals jaarlijks, maandelijks of zelfs wekelijks.
Nieuwsbrief ontvangen?
Zo blijf op de hoogte van nieuws en artikelen.
Je kunt je op ieder moment afmelden
